بررسی و طبقه بندی زیورآلات عصر آهن 1 و 2 در ایران

با شروع عصر آهن (1500- 550 ق.م ) در ایران، تحولات چشمگیری در ساختارهای اجتماعی و الگوهای استقراری اتفاق افتاده است. از جمله عوامل موثر در این زمینه می توان به عوامل اقتصادی، سیاسی و اجتماعی اشاره نمود که مهمترین نتیجه این تحولات، توسعه و ارتقای مادی جوامع پیش از تاریخ در فلات ایران بوده است. همزمان با این تحولات، طیف وسیعی از زیورآلات فلزی از جنس مفرغ، نقره و طلا ساخته می شود. در ساخت و تولید زیورآلات عصر آهن، نه تنها از لحاظ کمیت و کیفیت بلکه از لحاظ فنون فلزگری نیز تحولات عمده و اساسی نسبت به دوران مفرغ مشاهده می شود. این زیورآلات در گستره وسیعی از مناطق مختلف ایران از جمله: شمال، شمال غرب، فلات مرکزی و غرب شناسایی شده است. به لحاظ گونه شناسی، زیورآلات این دوره را می توان در دو گروه ساده و تزیینی تقسیم بندی کرد و به نظر می رسد که در ساخت و تولید زیورآلات این دوره از سبک های هنری بومی و منطقه ای استفاده می شده است. به نظر می رسد که در این دوران افزایش و تنوع زیورآلات فلزی ناشی از افزایش ثروت در جامعه بوده است. هدف اساسی این پژوهش، گونه شناسی و مقایسه این زیورآلات در محوطه های همزمان عصر آهن در این مناطق و ارتباط نقوش و فرم این زیورآلات با باورها و اعتقادات مردمان عصر آهن می باشد. با توجه به مطالعات انجام شده به نظر می رسد که باورها و اعتقادات هنرمندان در شکل گیری نقوش زیورآلات تأثیر به سزایی داشته است و می توان بینش و افکار هنرمندان را در میان نقوش و فرم های این زیورآلات مشاهده کرد. به نظر می رسد اقلیم منطقه و طبیعت و کانسارهای موجود در مناطق در ساخت زیورآلات این دوران تأثیر به سزایی داشته است.